А. Байтұрсынов беташардың мағынасы мен маңызы жайлы
«…Беташар өлеңінің не мақсаттан туып, не үшін айтылатынын тексерсең, мұнда үлкен мағына бар екенін айыру қиын емес.
Информация к новости
8-07-2016, 01:49
- Просмотров: 1040
- Автор: janar
- Дата: 8-07-2016, 01:49
Беташардың мағынасы мен маңызы туралы
Категория: Салт-дәстүрлер » Үйлену салт-дәстүрлері
Информация к новости
23-10-2012, 03:42
- Просмотров: 44964
- Автор: janar
- Дата: 23-10-2012, 03:42
Айтыс туралы шығарма /Сочинение об айтыс
Категория: Салт-дәстүрлер, Тәрбие сағаттарына материалдар, Соңғы қосылған дүниелер
орысша жазған Сандуғаш Баймұрзина,
қазақшаға аударған Жайна Мұқашева
БАСҚА САЙТҚА КӨШІРУШІЛЕРДІҢ НАЗАРЫНА! Сайтқа сілтеме жасауды ұмытпаңыздар!
Айтыс - халық ауыз әдебиетінің осы түрі - 19-ғасырда, яғни қазақ музыкасы дін мен дәстүр тұсауынан босатылған уақытта пайда болды және өздігінен халық шығармашылығы іспетті дами бастады. Бұл кезең халықтың негізгі музыкалық дәстүрі – инструменталдық, ән-күй, ақындық жанрының гүлденуіне мүмкіндік жасалған ұлттың шын мәнінде рухани қайта өрлеу дәуірі болды.
Айтыс - бұл ... ........
***
Такой вид устной народной поэзии, как айтыс , появился в 19 веке, во времена, когда казахская музыка освобождается от сковывающих цепей религии и обряда и начинает развиваться как самостоятельное народное творчество. Этот период стал поистине духовным ренессансом нации, давшим расцвет основных музыкальных традиций народа - инструментальной, песенной, акынской.
Айтыс - это состязание ....
Информация к новости
13-03-2012, 04:24
- Просмотров: 30198
- Автор: janar
- Дата: 13-03-2012, 04:24
Наурызды тойлау /бесікке салу сценарийі
Категория: Балаға қатысты салт-дәстүрлер, Бесікке салу , сценарийлер, Наурыз сценарийі, Соңғы қосылған дүниелер
Наурызды тойлау сценарийі
Бесікке салу дәстүрін көрсету
дайындаған Жанар Аманғалиева
Сынып іші наурыз нақыштарымен әдемі безендірілген. Көрініске ата-аналар, мұғалімдер, балалар қатысады.
1-көрініс. Бесік сатып алу.
2-көрініс. Бесікке салу.
3-көрініс. Бесік жыры.
Қорытынды бөлім:
Информация к новости
13-09-2011, 14:07
- Просмотров: 8632
- Автор: janar
- Дата: 13-09-2011, 14:07
Бесікке байланысты ырым-тыйымдар
Категория: Бесікке салу , тағы басқа, Ырым-тыйымдар
- Бос бесікті тербетпейді.
- Бос бесікті еш уақытта жабусыз қалдырмау керек. Үстіне ақ мата жауып, ең болмағанда ұршығына орамал байлап қою қажет.
- Бесіктің теріс жағына отырмайды.
- Бесікті саудаламайды. Айтқан бағасына сатып алу керек.
- Бесік жасайтын шеберлер ынсапты болуы тиіс. Киелі дүниенің бағасын аспандатпауы керек.
Бесік жайлы әфсана
Жоңғарлар шапқыншылығынан соң тоз-тоз болған ел тау жаққа қарай босып, үдере көшкенде жүкті жас келіншек бос бесікті арқалап бара жатқан көрінеді. Сонда Төле бимен қатар келе жатқан кісі: "Мына бейшараның көрпе-жастығын тастап, бос бесікті арқалап келе жатқаны-ай!" - дегенде, Төле би: "Баланың бесігі - кең дүниенің есігі ғой", -деген екен.
Информация к новости
9-09-2011, 09:42
- Просмотров: 11368
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:42
Зейнеп Ахметова Келін сәлемінің сыры
Категория: Салт-дәстүрлер » Салт-дәстүрлер
Келін сәлемінің сыры
...Мезгіл түске таяп қалған. Газ плитасына шай қойылып, қайнағанша бүгінгі газеттерді қарап отыр едім, есік сынып кетердей тарсылдады. Үйде жалғыз отырған соң әрі әдеттегіден тыс мына тарсылдың өзгешелігі шошытып жіберді. Тапа-тал түс болса да есікке келіп:
- Бұл кім? - дедім.
- Мен! Атаңмын! Бар, киін! - деді күн күркірегендей үн есіктің сыртынан. Алғашқы қорыққаным қорыққан ба, зәрем ұшты. «Бар, киін» деген сөздің байыбын бірден ұға алмай, үйде киіп жүретін халатымның түймесін бір салып, бір ағыттым. Киім салатын шкафқа жүгірдім. Сасқалақтап, киімдерімді жұлмалап, әлекке түстім де қалдым. Дегенмен өзіме-өзім «сабыр-сабырлап» үстіме жеңі ұзын көйлек, басыма орамал, аяғыма шұлық тауып кидім. Барып есік ашып, ата-бабамның салтымен иіліп сәлем салдым.
- Бақытты бол, балам! - деп қолын болар-болмас басыма тигізіп, бөлмеге кірді. Ата жалғыз емес, қасында бір кісі бар, өң-түсінің қандай екенін көргенім жоқ, бірден басымды көтеруге батылым жетпеді...»
- Бақытты бол, балам! - деп қолын болар-болмас басыма тигізіп, бөлмеге кірді. Ата жалғыз емес, қасында бір кісі бар, өң-түсінің қандай екенін көргенім жоқ, бірден басымды көтеруге батылым жетпеді...»
(З.Ахметова. «Шуақты күндер»)
«Сөз анасы - сәлем». Сәлемдесудің түрі көп. Әр сәлемнің өз үлгісі мен ерекшелігі бар. Біз бүгін келін сәлеміне тоқталсақ дейміз. Ол туралы қазақ келіндерінің символына айналған апамыз - жазушы, атақты батыр Бауыржан Момышұлының келіні Зейнеп Ахметовамен пікірлескен едік...
«Современный» қайын енелер, абысындар жас келінге қандай өнеге көрсетіп жүр?
«Қайынаға иманды болмай, келін ибалы болмайды»
Қандай жағдайда келін сәлем салмайды?
Информация к новости
9-09-2011, 09:40
- Просмотров: 5914
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:40
Келін жыласа, бала жасық болады
Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа
Келін жыласа, бала жасық болады
«Тұрмыс құрғаныма көп бола қойған жоқ. Барлығы жақсы. Еш уайымым жоқ. Тек... Қалай айтсам екен... Менің аяғым ауыр. Ішкенім бойыма сіңбей, еш нәрсеге тәбетім тартпай, әбден ығыр болдым. Дәрігерім «токсикоз» деп диагноз қойды. Оның уақытша екендігін, әлі-ақ бәрі жақсы болатынын айтып, жұбатады.
Үнемі көңіл күйім түсіп, жабырқап жүремін, тіпті ашуланшақ болып кеттім. Дәрігері жоқ, перзентханасы болмаған ата-бабаларымыз қалай өмір сүріп, жеңгелеріміз соншама баланы қалай өмірге әкелді екен?! Таңғаламын! Мен әлден шаршап кеттім. Күйеуім де, енем де менің ахуалымды байқамағансиды. Көзімнің жасын оңашада бір сығып алып, «әйелдік» және «келіндік» міндетімді ары қарай арқалап жүре беремін... Бірақ мен болашақ анамын ғой...»
Редакциямызға хат жолдаған Жадыра осылай деп мұң шағады. Бұл - көптеген сіңлілеріміздің басындағы жағдай. Мұндай әңгімелер бәрімізге де таныс. Әсіресе, қыз-келіншектер қауымына. Ананың көңіл-күйі іштегі шаранаға әсер ететіні ғылыми түрде дәлелденген құбылыс. Алайда, бала тәрбиесіне ерекше мән берген атам қазақ бойына бала біткен жас келінді тәрбиелеп, күтудің де өзіндік үлгісін қалыптастырған. Осыған орай, біз жазушы Зейнеп Ахметовадан өзінің көрген-білгенін әңгімелеп беруді өтінген едік...
«ІШТЕН ҚЫҢЫР ТУҒАНДЫ ТЕЗГЕ САЛСАҢ ТҮЗЕЛМЕС»
АТА-АНАНЫҢ АРМАНЫ
«ҚҰЛАҚ СҮЙІНШІ» НЕМЕСЕ «ҚҰРСАҚТОЙДЫҢ» ҚАСИЕТІ
Информация к новости
9-09-2011, 09:37
- Просмотров: 6477
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:37
Зейнеп АХМЕТОВА: Өмірге адам әкелу - әлемдегі ең қасиетті құбылыс...
Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа
Зейнеп АХМЕТОВА: Өмірге адам әкелу - әлемдегі ең қасиетті құбылыс.../"Айқын" газетінен/
Жеріктіктің құпиясы
Бойына алғаш бала біткен тәжірибесіз жас келіншек бұрын-соңды болмаған сезім-түйсіктерді басынан кешеді. Көңілінің неменеге соғып тұрғанын, тәбетінің қандай асқа ауатынын дөп басып айта алмай, не екенін өзі де түсінбей аласұрып қиналады. Осы бір аса жауапты кезеңде ақыл-кеңес айтып, көмек жасау, мейірім таныту сауабы мол қасиетті іс саналады
Жеріктіктің құпиясы
Бойына алғаш бала біткен тәжірибесіз жас келіншек бұрын-соңды болмаған сезім-түйсіктерді басынан кешеді. Көңілінің неменеге соғып тұрғанын, тәбетінің қандай асқа ауатынын дөп басып айта алмай, не екенін өзі де түсінбей аласұрып қиналады. Осы бір аса жауапты кезеңде ақыл-кеңес айтып, көмек жасау, мейірім таныту сауабы мол қасиетті іс саналады
«Жеріктік» тоқырау немесе тектік сәйкессіздік
«Келінді күте алмаған күң етеді...»
Адам қуатты табиғаттан алады
Информация к новости
9-09-2011, 09:35
- Просмотров: 11973
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:35
Бала кіндік шешесіне неге тартады?
Категория: Салт-дәстүрлер, Балаға қатысты салт-дәстүрлер
Бала кіндік шешесіне неге тартады? /"Айқын" газетінен/
Қазақ дейтін халықтың тарихы мен үлгі-өнегесі ұшан-теңіз, інжу-маржан секілді. Біздің халықтың әрбір кішкентай ырымы мен тыйымының астарында үлкен мән-мағына жатыр. Кез келген жөн-жоралғы жайдан-жай жасалмайды. Ғасырлардан бері жасап келе жатқан тектік қасиет деген тағы бар. Тектік қасиет ұлттық қасиетпен бірге өріліп, бірімен-бірі сабақтасып жатады екен. Оған дәлел - осы айдардың тұрақты кейіпкері Зейнеп Ахметованың әңгімесі...
«АҚҚОЛДЫ АНА» ДЕГЕН КІМ?
«ЖАРЫС ҚАЗАН» ДЕГЕН ҚАЙДАН ШЫҚҚАН?
КІНДІК ШЕШЕНІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ ОРНЫ
НЕМЕРЕЛЕРІМНІҢ КІНДІК ШЕШЕСІ ЖАЙЫНДА...
«ЖАРЫС ҚАЗАН» ДЕГЕН ҚАЙДАН ШЫҚҚАН?
КІНДІК ШЕШЕНІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ ОРНЫ
НЕМЕРЕЛЕРІМНІҢ КІНДІК ШЕШЕСІ ЖАЙЫНДА...
Информация к новости
9-09-2011, 09:33
- Просмотров: 6324
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:33
Зейнеп АХМЕТОВА, жазушы-этнограф: Қазақтың ырымы энергетикалық күшке айналып кеткен...
Категория: Ырым-тыйымдар, Соңғы қосылған дүниелер
Зейнеп АХМЕТОВА, жазушы-этнограф: Қазақтың ырымы энергетикалық күшке айналып кеткен... /"Айқын" газетінен/
Бұл күндері, Құдайға шүкір, өз дәстүр-салтымыз бен әдет-ғұрпымызға мойын бұрып, шамамыз келгенше ұлықтап-ақ жүрміз. Әсіресе, жастар жағы. Бүгінгі үйлену тойларының арақ-шарапсыз өткізіліп жатқандығы, әр-әр жерде торттың орнына «келін шайының» беріліп жүргендігі, осының айғағы болса керек.
Қазақтың ғасырлар бойы қалыптасқан салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы, ырым-тыйымы ұлттық кодқа, энергетикалық күшке айналып кеткендігін іштей мойындасақ та, жеме-жемге келгенде кежегеміз кейін тартып, үркіп тұратын кезіміз көп. Дегенмен, бүгінде сәбилерін бесікке бөлейтін, тұсаукесерге мән беретін отбасылар көбейді. Бұл - көңіл қуантарлық жағдай. Өз таным-нанымымыз өзімізге ғана жұғысты болатынын түсіне бастағандаймыз. Зейнеп Ахметованың бүгінгі әңгімесі де осыны аңғартады...
Шілдехана тойының қандай маңызы бар?
«Итжейде» қандай болуы керек?
«Қалжаның» сыры неде?
Әңгімелескен
Айгүл БОЛАТХАНҚЫЗЫ
Информация к новости
9-09-2011, 09:30
- Просмотров: 11111
- Автор: janar
- Дата: 9-09-2011, 09:30
Зейнеп Ахметова Неліктен жас босанған ананы қырық күн күткен
Категория: Салт-дәстүрлер » Салт-дәстүрлер
| Қазақтың салты |
|
|
Зейнеп АХМЕТОВА: Ұлттық сананы оятпай, құр мақтанудың қажеті жоқ...
НЕЛІКТЕН ЖАС БОСАНҒАН АНАНЫ ҚЫРЫҚ КҮН КҮТКЕН?
Қырық күнді қазақтар бекерден-бекер ерекшелемейді. Себебі қырық күн - сәби үшін де, анасы үшін де қауіпті әрі қатерлі кезең. Қырқынан шықпаған бала жердің баласы емес деп есептелінген. Анықтап қарасаңыз, қырқынан шықпаған баланың көзі біртүрлі тұманданып әрі қайда қарап тұрғаны белгісіз секілді, көзін аударып-төңкеріп тұрады. Ал қырқынан шығарған соң оның көзі жылтырап, кәдімгідей жан-жағына көз тоқтатып қарайды, көзінде от пайда болады. Қазақ қырқынан шықпаған баланы ешқайда шығармаған. Адам дүниеден өткенде де қырқын береді. «Ғайып ерен, қырық шілтен», «қырық жетіні» қырқа матап бердім» деген сөздер де тілімізде кездеседі, яғни қырық санының біздің өмірімізде алар орны ерекше болғандығын осындай мысалдардан білеміз... |
Назад Вперед