Сортировать статьи по: дате | популярности | посещаемости | комментариям | алфавиту
Информация к новости
  • Просмотров: 8632
  • Автор: janar
  • Дата: 13-09-2011, 14:07
  • 0
13-09-2011, 14:07

Бесікке байланысты ырым-тыйымдар

Категория: Бесікке салу , тағы басқа, Ырым-тыйымдар

  • Бос бесікті тербетпейді.
  • Бос бесікті еш уақытта жабусыз қалдырмау керек. Үстіне ақ мата жауып, ең болмағанда ұршығына орамал байлап қою қажет.
  • Бесіктің теріс жағына отырмайды.
  • Бесікті саудаламайды. Айтқан бағасына сатып алу керек.
  • Бесік жасайтын шеберлер ынсапты болуы тиіс. Киелі дүниенің бағасын аспандатпауы керек.

Бесік жайлы әфсана

Жоңғарлар шапқыншылығынан соң тоз-тоз болған ел тау жаққа қарай босып, үдере көшкенде жүкті жас келіншек бос бесікті арқалап бара жатқан көрінеді. Сонда Төле бимен қатар келе жатқан кісі: "Мына бейшараның көрпе-жастығын тастап, бос бесікті арқалап келе жатқаны-ай!" - дегенде, Төле би: "Баланың бесігі - кең дүниенің есігі ғой", -деген екен.

Информация к новости
  • Просмотров: 5914
  • Автор: janar
  • Дата: 9-09-2011, 09:40
9-09-2011, 09:40

Келін жыласа, бала жасық болады

Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа

Келін жыласа, бала жасық болады 


«Тұрмыс құрғаныма көп бола қойған жоқ. Барлығы жақсы. Еш уайымым жоқ. Тек... Қалай айтсам екен... Менің аяғым ауыр. Ішкенім бойыма сіңбей, еш нәрсеге тәбетім тартпай, әбден ығыр болдым. Дәрігерім «токсикоз» деп диагноз қойды. Оның уақытша екендігін, әлі-ақ бәрі жақсы болатынын айтып, жұбатады. 

Үнемі көңіл күйім түсіп, жабырқап жүремін, тіпті ашуланшақ болып кеттім. Дәрігері жоқ, перзентханасы болмаған ата-бабаларымыз қалай өмір сүріп, жеңгелеріміз соншама баланы қалай өмірге әкелді екен?! Таңғаламын! Мен әлден шаршап кеттім. Күйеуім де, енем де менің ахуалымды байқамағансиды. Көзімнің жасын оңашада бір сығып алып, «әйелдік» және «келіндік» міндетімді ары қарай арқалап жүре беремін... Бірақ мен болашақ анамын ғой...»

Редакциямызға хат жолдаған Жадыра осылай деп мұң шағады. Бұл - көптеген сіңлілеріміздің басындағы жағдай. Мұндай әңгімелер бәрімізге де таныс. Әсіресе, қыз-келіншектер қауымына. Ананың көңіл-күйі іштегі шаранаға әсер ететіні ғылыми түрде дәлелденген құбылыс. Алайда, бала тәрбиесіне ерекше мән берген атам қазақ бойына бала біткен жас келінді тәрбиелеп, күтудің де өзіндік үлгісін қалыптастырған. Осыған орай, біз жазушы Зейнеп Ахметовадан өзінің көрген-білгенін әңгімелеп беруді өтінген едік...


«ІШТЕН ҚЫҢЫР ТУҒАНДЫ ТЕЗГЕ САЛСАҢ ТҮЗЕЛМЕС» 

АТА-АНАНЫҢ АРМАНЫ 

«ҚҰЛАҚ СҮЙІНШІ» НЕМЕСЕ «ҚҰРСАҚТОЙДЫҢ» ҚАСИЕТІ 

Информация к новости
  • Просмотров: 6477
  • Автор: janar
  • Дата: 9-09-2011, 09:37
9-09-2011, 09:37

Зейнеп АХМЕТОВА: Өмірге адам әкелу - әлемдегі ең қасиетті құбылыс...

Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа

Зейнеп АХМЕТОВА: Өмірге адам әкелу - әлемдегі ең қасиетті құбылыс.../"Айқын" газетінен/

Жеріктіктің құпиясы 
Бойына алғаш бала біткен тәжірибесіз жас келіншек бұрын-соңды болмаған сезім-түйсіктерді басынан кешеді. Көңілінің неменеге соғып тұрғанын, тәбетінің қандай асқа ауатынын дөп басып айта алмай, не екенін өзі де түсінбей аласұрып қиналады. Осы бір аса жауапты кезеңде ақыл-кеңес айтып, көмек жасау, мейірім таныту сауабы мол қасиетті іс саналады
«Жеріктік» тоқырау немесе тектік сәйкессіздік

«Келінді күте алмаған күң етеді...»
Адам қуатты табиғаттан алады 

Информация к новости
  • Просмотров: 12104
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:52
8-09-2011, 13:52

Зейнеп Ахметова Балаға ат қою - ата-ана үшін жауапты іс

Категория: Салт-дәстүрлер » Балаға қатысты салт-дәстүрлер » тағы басқа

Зейнеп АХМЕТОВА: Балаға ат қою - ата-ана үшін жауапты іс /"Айқын" газетінен/


Қазақ халқының ерекше бір көңіл бөлетін ғұрыптарының бірі - өмірге жаңа келген бөпеге ат қою. Әрбір ата-ана өзінің баласына әдемі әрі мағыналы есімді қоюды қалайды. Сондықтан болар ырымшыл халқымыз перзентіне қол бастаған батырлардың, сөз бастаған шешендердің, ел бастаған билердің, жез таңдай, күміс көмей әнші-жыршылардың атын қоюға тырысады.

Информация к новости
  • Просмотров: 6048
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:45
8-09-2011, 13:45

Зейнеп Ахметова Балаға қатысты ырымдар

Категория: Салт-дәстүрлер » Балаға қатысты салт-дәстүрлер » тағы басқа

Зейнеп АХМЕТОВА: Бүгінде көңіл де сатулы... /"Айқын" газетінен/


Баланың ана құрсағына біткені, жарық дүниеге шыр етіп келгені, өсетіні - осының барлығы жаратылыстың өз ретімен келетін кезеңі. Балаға қатысты ендігі кезекте сөз еткелі отырған ырымдар жайлы не білеміз? «Бауырынан табақ алу» ырымы неге еңбектеп жүрген балаға жасалады? «Көгентүпте» не мән бар? «Танабау» жайлы білеміз бе? Ендігі әңгіме Зейнеп апайда...

КӨП ЕҢБЕКТЕГЕННІҢ ДЕ ПАЙДАСЫ БАР
Информация к новости
  • Просмотров: 4710
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:38
8-09-2011, 13:38

Зейнеп Ахметова Ашамайға мінгізу - еңбекке баулудың басы

Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа

Зейнеп АХМЕТОВА: Ашамайға мінгізу - еңбекке баулудың басы /"Айқын" газетінен/


«Балаң ат жалын тартып мінді» деген сөзді жиі естиміз. «Ашамайға мінетін жасқа келіпті» деп жатамыз. Көшпенді халықтың баласы онсыз да ес білгеннен атқа мініп өседі. Ал баланы ашамайға мінгізуде не мән бар? Қыз баланы атқа мінуге кім үйреткен? Бұл жайлы айдарымыздың тұрақты кейіпкері Зейнеп апайымыз не дейді екен?.. 

АШАМАЙЛЫ АТҚА МІНДІҢ, МҰСЫЛМАНДЫҚ ТАҚҚА МІНДІҢ...
Информация к новости
  • Просмотров: 4709
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:36
8-09-2011, 13:36

Зейнеп Ахметова Құлақ тесуде де тәрбие жатыр

Категория: Салт-дәстүрлер, тағы басқа

 

Зейнеп АХМЕТОВА: Қыз тәрбиелі болса, келін өнегелі болады

Өзге ұлттың қыз балаларын қайдам, біздің қазақтың қыздарының құлағын тесіп, сырға салуы міндетті сияқты көрінеді. Құлағында сыңғырлаған сырғасы бар қазақ қыздары ерекше сұлу, ерекше әдемі. Сырға таққан қыздарға ақындар өлең арнап, сазгерлер сырлы ән шығарған. Сырғалы сұлуларын әнге қосып жүрген әншілер қаншама! Ал біз осы қарапайым өмірде қыздың құлағын не үшін тесетініне үңіліп көрдік пе? Жалпы, қазақ қыздарының құлағын қай жаста тескен? Құлақ тесіп, сырға салып қоюдың не мәні бар? Айдарымыздың тұрақты кейіпкері Зейнеп апайымыздың бұл жайлы не айтары бар? Сонымен...

ҚҰЛАҚ ТЕСУДЕ ДЕ ТӘРБИЕ ЖАТЫР 
Информация к новости
  • Просмотров: 4746
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:34
8-09-2011, 13:34

Зейнеп Ахметова Сүндетке отырғаның - иманды болғаның

Категория: Салт-дәстүрлер » Балаға қатысты салт-дәстүрлер » тағы басқа

СҮНДЕТКЕ ОТЫРҒАНЫҢ - ИМАНДЫ БОЛҒАНЫҢ... /"Айқын" газетінен/

Құрсақтой, шілдехана, бесіктой, қырқынан шығару, тұсаукесер деген сияқты бала өміріне қатысты тойлардың маңызы мен ерекшелігі жайлы өткен нөмірлерімізде айттық. Ұл баланың өміріндегі үлкен бір белес - сүндет жайлы, сүндеттой жайлы не білеміз? Бүгінде сүндеттой қалай жасалып жүр? Бұл жайлы тұрақты кейіпкеріміз Зейнеп апайымыздан білсек...

 

СҮНДЕТТОЙДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ 
Информация к новости
  • Просмотров: 7866
  • Автор: janar
  • Дата: 8-09-2011, 13:32
8-09-2011, 13:32

Зейнеп Ахметова Тілашар қазақта бұрыннан бар

Категория: Салт-дәстүрлер » Балаға қатысты салт-дәстүрлер » тағы басқа

«ТІЛАШАР» ҚАЗАҚТА БҰРЫННАН БАР /"Айқын" газетінен/
Естеріңізде болса, біз тек қана балаға қатысты тойлардың мән-маңызы мен сол қуанышты күннің өткізілуі жөнінде бұрынғы мен бүгінгінің ұштасып, салт-дәстүріміз бен әдет-ғұрпымыздың қайта жаңғырып жатқаны жөнінде айтып келеміз. "Той десе, қу бас домалайды" дейтін біздің халықтың өзгелерге ұқсамайтын ерекшелігі - титімдей қуанышын жұртқа айтып, көпшілікпен бірге тойлап, қызығын жария етіп, жар салатындығында. Кез келген қуанышын ағайын-туғанмен бөлісетін қазақтың тағы бір тойы - "Тілашар" туралы тұрақты кейіпкеріміз Зейнеп апай не дейді екен, сонымен...

 


БАЛАСЫНЫҢ ҚАРА ТАНУЫНА МӘН БЕРГЕН ХАЛЫҚ 

Информация к новости
  • Просмотров: 2635
  • Автор: janar
  • Дата: 3-06-2011, 06:44
3-06-2011, 06:44

Ашамайға мінгізу

Категория: Салт-дәстүрлер » Балаға қатысты салт-дәстүрлер » тағы басқа

 

          Баланың сана-сезімін жетілдіру үшін жасалатын тәрбиелік салттың бірі – осы ашамайға мінгізу салтанаты болып табылады. Жас бала есі кіріп, 6-7 жасқа келген соң оған жеке тай атап, балаға арналған «ашамай» деп аталатын ер жасатып, қамшы өріп «сен азамат болдың» деген сенім ұялатып, үйретілген жуас тайға әсем ашамай ерттеп мінгізіп, жүргізеді. Бұл баланың көңілін өсіреді, басқа балалар алдында мерейі көтеріліп, мақтаныш сезімде болады, тез есейеді.Оны еңбекке, адамгершілікке тәрбиелеудің ұлттық әдістемелік жолдың бірі-осы ашамайға мінгізу арқылы да көрінеді. Ақ тілекті аналар шашу шашады. Ересек балалар тайға мініп, жарысады. Аяғы шағын тойға ұласады.

Назад Вперед
^