DataLife Engine - Softnews Media Group

Наурызды тойлау сценарийі

Бесікке салу дәстүрін көрсету

дайындаған Жанар Аманғалиева

Сынып іші наурыз нақыштарымен әдемі безендірілген. Көрініске ата-аналар, мұғалімдер, балалар қатысады.

1-көрініс. Бесік сатып алу.

2-көрініс. Бесікке салу.

3-көрініс. Бесік жыры.

Қорытынды бөлім: 

Наурызды қалай қарсы алған

         Наурыз – ежелден келе жатқан мейрам. Бұл күні - аспан денелері өздерінің ең бастапқы нүктелеріне келіп, күн мен түн теңеліп, жан-жануарлар төлдеп, адамзат баласының аузы аққа тиетін, жер үстіне шаттық пен бейбітшілік орнаған күн.

         Ұлыстың ұлы күнінде әрбір жүрекке үкілеген үміт оты маздап, бақыт есігі ашылғандай болып, «аурулар айығамын, аштар тойынамын, лыпасыздар киінемін» деп келешекке сеніммен қараған. Себебі, күн мен түн теңелгенде, жаңа ай толықсып толғанда, тұрмыс пен табиғат жаңарғанда жер жүзі жайнап, көк құт көзін (өсімдік) ашқан. Жер бетіне жақсылық ұялағанда, ұзақ пен жылқышы торғай (Нәуірзек) ұшып келген, жыл жерге түскен, Жер-ана тоң кеудесі жібіп, тас емшегі иіген, Самарқанның көк тасы еріген. Түнгі даланы адамдарға бақ-дәулет дарытатын Қызыр АТА аралаған.

*******

         «Қызыр түні» мен «Әз» деген сөздің мағынасы туралы.

«Әз болмай, мәз болмайды» деп осы күндері естіп жатамыз...

Жігіт:-   Сізді көріп сермеді жыр құлашын,

              -  Кеудемде бір қамданып тұрды лашын.

              Наурызда жөн сұрау айып емес,

              Амансың ба? Атың кім Құрбыласым!

Қыз: -    Жыр дегенің әнің бе жер тепкізген,

              Жөн сұрайтын бар ма адам еркек бізден.

Наурыз бата

        *****

Наурызтөл

       ******

Наурызкөк

        ******

Наурызесім

        ******

Наурызшешек

        ******

Наурызша

         ******

Саумалық

       *****

Мұхарам (тыйым)

        *******

Қанша ғасыр сән берген даламызға,

Өзгеше бір әні едің байтақ елдің.

Сәлем, Наурыз!

Сен біздің арамызға

Алпыс екі жылдан соң қайта келдің.

Сен ең көне жырысың санамыздың,

Рухи шаттығымсың тасып толған.

Сені тойлап бабасы бабамыздың,

Әжемнің әжесіне ғашық болған.

Ұлыс күні     

                                                Мақсұт Неталиев

Шәкәрім Құдайберді ұлы
                                                      Б.Тұсын қызы

Ибрагим Исаев

                       Сағынғали Сейітов

Мақтымқұлы

                                                         Аударған Дүйсенбек Қанатбаев

              Әли Ысқақбай

Марфуға Бектемирова

Мейірбек Ақынбеков

Несібелі Иманқызы

                                                                      Музафар Әлімбаев

Орынбек Жолдыбай

Нұрперзент Домбай

                                                                   Бейімбет Майлин

Наурыз тойын тойлау үлгілері

Ірі мекемелерде Наурыз тойын тойлауға аса мән беріле бермейтіні рас. Осы орайда қызметкерлер үшін де, ұйымдастырушылар үшін де көп дайындықты қажет етпейтін апталық іс-шаралар жоспарын назарларыңызға ұсынамыз.

Өз мекемемізде тәжірибеден өткен, қатысушылардың көңілінен шыққан Наурыз апталығы мынадай негізгі кезеңдерден тұрады:

«Төрлет, Ұлыстың Ұлы күні!»

«Сүгір-ай» күйі ойнап тұрады.

Жүргізуші:                   Құрметті әріптестер!

         Шығыстың күнтізбесі бойынша күн мен түннің теңескен көктемгі мерекесі, жыл сайын асыға күтетін жарқын үміт, жастық пен жаңару мерекесі, бүкіл әлемге береке-бақыт пен бейбітшілік дарытатын Ұлыстың Ұлы күні әз-Наурыз құтты болсын!

Күншығыстың Наурызы келгенде Самарқанның көк тасы еріп, жылғалардан су ағып, бәйшешек гүл атып, күннің көзі бүкіл ғаламға нұрын шашып, үйсізді үйлімен теңестіріп, бай мен жарлыға бірдей сәуле төгетін, Табиғат-Ана бусанатын көктем айы, табиғат мейрамы.

 Осындай даналықтың ұлы мейрамы Наурыз, мінеки бізге де келіп жетті. Ендеше, төрлет, елімізге құт-береке дарытатын әз-Наурыз!

Наурыз келді, көктем келді ағайын,

Жадырайды, жаңғырады маңайым.

Назды, сазды науан Наурыз, армысың?

Сұлу мүсін саған біткен бар мүсін.

Қайнарындай қалың қуат, қайраттың,

Сен келдің де ғаламшарды жайнаттың.

Тіршілікке тіл бітіріп өзгеше

Дүниенің бұлбұлдарын сайраттың,- дей отыра, осы Наурыз мерекеміздің құрметіне арналған өзіміздің «Наурызнамамызды» бастаймыз.

Қазақ елі Наурызды қалай қарсы алған? Қызыр түні Жаңа жыл табалдырық аттап, үйге енгенде, «жалғыз шала сәуле болмас» деп төрге қос шырақ жағылып қойылады. «Жаңа жыл мұнтаздай   таза үйге кірсе, ол үй ауру-сырқаудан, пәле-жаладан аман болады» деген сеніммен Наурызға шейін үй ішіндегі жиһаз-мүліктің шаңы қағылып, жуылып тазартылады.

         «Жыл бойы ақ мол, дән тасқын-тасқын, жауын-шашын көп болсын» деп Қызыр түні ырысқа (бидай, тары, арпа, сұлы, жүгері т.б.) ыдыс атаулыны аққа (сүт, айран, шұбат, шалап, уыз, т.б.) және кәусар бұлақ суына толтырады.

         Бұл түні ауыл бойжеткендері өздері ұнатқан жігіттерге арнап соғымның соңғы етін уызға салып пісіріп, «ұйқыашар» аталатын ерекше дәм дайындайды. Ал жігіттер мен бозбалалар болса,